Download
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเรา มีทั้งสิ่งมีชีวิต และสิ่งไม่มีชีวิต บางชนิดเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ บางชนิด มนุษย์สร้างขึ้น
สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ได้แก่ สิ่งมีชีวิต เช่น พืช สัตว์ และสิ่งที่ไม่มีชีวิต เช่น ดิน หิน น้ำ อากาศ เป็นต้น
สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น บ้าน ตึก รถยนต์ ถนน โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี เป็นต้น
นักเรียนจะเห็นว่า สิ่งมีชีวิตทุกชีวิตต้องอยู่รวมกันและพึ่งพาอาศัยกัน เราเรียกลักษณะดังกล่าวว่า ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
1) ความสัมพันธ์ระหว่างพืชกับสิ่งแวดล้อม
2) ความสัมพันธ์ระหว่างสัตว์กับสิ่งแวดล้อม
3) ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ร่วมกัน
สิ่งมีชีวิตชนิดต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในสิ่งแวดล้อม มีความสัมพันธ์กันในรูปแบบต่าง ๆ เช่น
ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกัน
1) ปลาที่อยู่รวมกันเป็นฝูงสามารถทนต่อพิษของน้ำเสียได้ดีกว่าปลาที่อยู่ตัวเดียว เนื่องจากปลาจะหลั่งเมือกออกมาป้องกันพิษได้
2) สัตว์ที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง จะลดอัตราการถูกล่าจากศัตรู เช่น กวาง ถ้าเป็นฝูง จะถูกล่าได้ยากกว่ากวางที่อยู่เพียงตัวเดียว หรือสองตัว
3) ผึ้งที่อยู่เป็นรัง จะช่วยกันสร้างความอบอุ่น โดยแต่ละตัวจะช่วยกันกระพือปีก
ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่างชนิดกัน
1) แบบได้ประโยชน์ร่วมกัน เช่น ดอกไม้กับแมลง นกเอี้ยงกับควาย มดดำกับเพลี้ย เป็นต้น
2) แบบได้ประโยชน์ฝ่ายเดียว และบางครั้ง อาจทำอันตรายสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ เช่น กาฝาก กับต้นไม้ เห็บกับสุนัข พยาธิกับคน เป็นต้น
3) แบบอิงอาศัย เป็นความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด ที่สิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งได้ประโยชน์ฝ่ายเดียว ส่วนสิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่งไม่ได้ และไม่เสียประโยชน์ เช่น กล้วยไม้ที่เกาะอยู่บนต้นไม้ เฟิร์นกับต้นไม้ใหญ่ เหาฉลาม กับปลาฉลาม เป็นต้น
4) แบบพึ่งพาอาศัยกัน เป็นความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด ที่ต้องอยู่ร่วมกันตลอดเวลา และไม่สามารถแยกไปดำรงชีวิตด้วยตัวเอง เช่น สาหร่ายสีเขียวกับรา เมามาดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันเรียกว่า ไลเคน โดยสาหร่ายสีเขียวจะให้อาหารแก่รา ส่วนราจะให้ความชื้นและแร่ธาตุแก่สาหร่ายสีเขียว หากแยกกันอยู่ สิ่งมีชีวิตทั้งสองจะดำรงชีวิตอยู่ไม่ได้
** สรุปสาระสำคัญ
1) สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเรา แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ กับสิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น
2) การดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในธรรมชาติ จะต้องมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน และมีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม
3) ความสัมพันธ์ระหว่างพืชกับสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างดวงอาทิตย์ อากาศ ดิน น้ำ สัตว์ และพืช
4) ความสัมพันธ์ระหว่างสัตว์กับสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างดวงอาทิตย์ อากาศ ดิน น้ำ พืช และสัตว์
5) ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ความสัมพันธ์รกว่างดวงอาทิตย์ อากาศ น้ำ ดิน พืช สัตว์ และมนุษย์
Download
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น